Sesli izleyin. 

Sevgili dostlar,

Fiyat Teröristlerine Karşı Lisanslı Çözüm adlı köşe yazımı 26 Kasım 2022’de yazmıştım.

Ülke olarak okuma oranlarımız düşük olduğundan, birçok konuda anlamamız ve çözüm üretmemiz zorlaşıyor.

Ancak bu yazının paylaşılması ve tartışılması, fiyat teröristlerine karşı etkili bir çözüm getirebilir.

Sesimizi duyurmanızı ve bu konuda farkındalık yaratmanızı umut ediyorum.

Devletimiz dağdaki teröristi temizledi, ama şimdi şehirlerde başka bir terörle karşı karşıyayız: fiyat teröristleri.

Halkın cebini boşaltan bu şehir teröristlerine karşı etkin bir mücadele şart.

Üstelik bu mücadele, düşündüğümüzden daha kolay olabilir.

gelişmiş ülkelerde hemen hemen her sektör ve esnaf grubunun bir lisans kavramı var.

Bu kavramı biraz araştırınca, sermaye sahibi olan herkesin her işi yapamadığını öğrendim.

Belirli şartları yerine getirip lisans almanız gerekiyor.
Bu sistem, birçok sektörde düzeni ve standardı sağlıyor.

Gelişmiş Ülkelerde Lisans Sistemi
Örneğin, sadece paranız var diye bir dükkan açıp kebapçılık yapamıyorsunuz.

Önce bu alanda deneyimli olduğunuzu kanıtlamalı, yani bir lisans almanız gerekiyor.

Almanya’da taksiciler bile bu tür bir lisansa tabi.

Yanlış yapan şoförlerin lisansları iptal edilip meslekten men ediliyor.

Bu sistem, tüketiciyi koruma ve sektörün kalitesini artırma amacı güdüyor.

Gelişmiş ülkelerdeki lisans sistemi, devletin sektörün ihtiyaçlarını belirleyip buna uygun yönetmelikler düzenlemesini sağlıyor.

Bir girişimci market açacaksa, belirlenen kurallara uymak zorunda. Kullanılacak teraziden yazılıma kadar her şey belirli standartlara uygun olmalı.

Ancak ülkemizde “lisans” denince akla sadece fikir ve sanat eserleri gibi telif hakları geliyor.

Oysa enflasyonun zirve yaptığı, fiyatların sürekli arttığı bu günlerde, bizim de bir lisans kanunu ya da benzeri bir düzenlemeye ihtiyacımız var.

Şu an bir zincir market veya üretici, kendi inisiyatifiyle fiyat artırıyor.

Devlet bu artışları denetlediğini iddia ediyor, ama gerçek bir denetim söz konusu değil.

Çözüm Önerisi ise Lisans Kanunu
Eğer lisans kanunu olsaydı, devlet ceza yazmak yerine haksız yere zam yapan işletmeleri süreli olarak ticaretten men edebilirdi.

Tekrarı durumunda ise sektörden tamamen men edilirdi.

Bu, cezadan çok daha caydırıcı olurdu. Örneğin, bir market zinciri haksız zam yaptığında, önce altı ay boyunca belirli ürünleri satmaktan men edilirdi.

Tekrarında ise sektörden tamamen men edilirdi.

Böyle bir sistem, fiyat artışlarının önüne geçmek için güçlü bir araç olurdu.

Bu noktada denetim mekanizmalarının da güçlendirilmesi gerekiyor.

Ticaret Bakanlığı, Maliye Bakanlığı gibi kurumların sadece ceza kesmekle yetinmeyip, lisans denetimlerini de sıkılaştırması lazım.

Sektörlerde lisans uygulaması sayesinde, fiyat artışları kontrol altına alınabilir ve tüketici daha iyi korunabilir.

Ticaret Bakanlığı, Maliye Bakanlığı gibi kurumların bu tür düzenlemeleri düşünmesi gerekmez mi?

Ancak ne yazık ki, siyaseti kişisel kariyer aracı olarak görenler bu konulara eğilmiyorlar.

Biz de bu düzenin devam etmesine seyirci kalıyoruz. Oysa, Siyaset ve Bürokrasi halkın çıkarını gözeten bir lisans kanunu, fiyat teröristlerine karşı en etkili çözüm olabilir.

Canı isteyen, istediği gibi fiyat belirliyor ve biz buna “serbest piyasa ekonomisi” diyoruz. Üç harfli marketlere halkın kanını emdirerek bu düzene devam ediyoruz.

Oysa, lisans kanunu ile bu keyfi artışların önüne geçebiliriz.

Fiyat teröristlerine karşı etkili bir çözüm istiyorsak, lisans sistemi gibi düzenlemeleri hayata geçirmek zorundayız.

Böyle bir sistem, hem sektörü hem de tüketiciyi koruyacak, fiyat artışlarını kontrol altına alacaktır.

Bu çözümü hayata geçirmek için devletin ve ilgili kurumların harekete geçmesini bekliyoruz.

Analiz: Nejmettin Yıldırım